"ΚΑΘΕ ΠΟΤΑΜΙ ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΝΟΨΗ ΜΙΑΣ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΚΟΙΛΑΔΑΣ" Hall Borland
(Ο πάμισος δίνει ζωή εδώ και αιώνες στο Μεσσηνιακό κάμπο)
Ο ΠΆΜΙΣΟΣ-Πληροφορίες--
Είναι το μεγαλύτερο ποτάμι του Νομού Μεσσηνίας. Διασχίζει κάθετα τον κάμπο και εκβάζει στο Μεσσηνιακό κόλπο, ανάμεσα στη Μεσσήνη και στη Καλαμάτα.
Ο ΠΑΜΙΣΟΣ--Στην αρχαιότητα--
Το όνομα του ποταμού αναφέρεται από το Στράβωνα αλλά και τον Παυσανία. Ο Παυσανίας αναφέρει τη λατρεία του Ποτάμιου Θεού Πάμισου. Κατά την αρχαιότητα μάλιστα γινόντουσαν γιορτές στις πηγές του Παμίσου στη θέση που σήμερα συναντάμε το χωριό Αγιος Φλώρος. Το 1933 έρχονται στο φως τα ερείπια του αρχαίου ιερού του Ασκληπιού. Σύμφωνα με ευρύματα ο θεός Πάμισος είχε τη μορφή Ταύρου.Πίστευαν ότι είχε θεραπευτικές ιδιότητες.
Ο ΠΑΜΙΣΟΣ--Σήμερα--
Διακρίνεται από τη γαλήνη που προσφέρει στους επισκέπτες. Αποτελει σημαντικό υδροβιότοπο αφού σε αυτόν βρίσκουν καταφύγιο σπάνια πουλιά και πολλά είδη ψαριών. Ο ποταμός είναι στενά συνδεδεμένος με τον άνθρωπο που κατοικεί γύρω του και την άνθηση της μεσσηνιακής οικονομίας γενικότερα. Βιοτεχνίες, καλλιεργήσιμες εκτάσεις γης, πόλεις και χωριά που υδροδοτούνται εξαρτώνται από την "παρουσία" του.
Ο ΠΑΜΙΣΟΣ--ΣΤΗ ΠΟΙΗΣΗ--
Με κόκκινο πουκάμισο σακάκι σταυρωτό στο ποταμό τον Πάμισο
χαρταετούς ψηλά πετώ
στον ποταμό τον Πάμισο
χαρταετούς Πετώ
Εδώ στην Πελοπόννησο γλυκά τα σήμαντρα χτυπάν
λατρεύουνε το Διόνυσο θεός τους όμως είν' ο Παν.
Γι' αυτό στεφάνι φόρεσα σαν τους παλιούς τους Σιληνούςκαι
σ' ουρανούς προχώρησα που δεν τους φτάνει ανθρώπου νους.
---Νίκος Γκάτσος---
Ο πάμισος όπως κάθε ποτάμι έχει την ιστορία του. Η ιστορία είναι και αυτή σα το ποτάμι. Η ιστορία τρέχει κάνωντας κύκλους ενώ το ποτάμι καταλήγει παντα στη θάλασσα. Μα και τα δυο σαν έλθει η ώρα "θεριεύουν", φουσκώνουν, αγριεύουν και κάνουν άνω κάτω τις ζωές των ανθρώπων. Ο πάμισος έχει κάτι από την ιστορία των ανθρώπων αυτού του τόπου μα και η ιστορία των μεσσήνιων σκιαγραφείτε από αυτόν. Αλήθεια αν δεν υπήρχε αυτό το ποτάμι ο τόπος αυτός δεν θα είχε ζωή και δεν θα έφτιαχνε ιστορία.
Το ποτάμι (Μάνος Χατζηδάκις)
Εκεί κάτω στο ποτάμι
Ζούνε δυο μικρά παιδιά
Τόνα βλέπει δεν ακούει
Τ' άλλο ακούει μα δε βλέπει
Και τα δυο ξέρουν πως πρέπει
Να ‘χουν μόνο μια καρδιά
Εκεί κάτω στο ποτάμι
Τα παιδιά μένουν παιδιά
Το ποτάμι όλο γεμίζει
Και τη θάλασσα ποτίζει
Εκεί κάτω στο ποτάμι
Ζει μια δύστυχη τρελή
Π' αγαπούσε ένα πουλί
Το παιδί που δεν ακούει
Της σκοτώνει το πουλί
Κι από τότες δε γνωρίζει
Πως την βλέπει το ποτάμι
Σαν γυναίκα ή σαν πουλί;
Το ποτάμι όλο γεμίζει
Κι απ' τη θλίψη ξεχειλίζει
Εκεί κάτω στο ποτάμι
Ζούσ' ο κύριος Δικαστής
Κυνηγούσε τα θηρία
Κι αγαπούσε μια Κυρία
Ώς την ώρα που η τρελή
Πνίγει την μικρή Κυρία
Που τη νόμισε παιδί
Κ' έτσι ο Δικαστής μονάχος
Προτιμά να σκοτωθεί
Εκεί κάτω στο ποτάμι
Θάψανε το Δικαστή
Το ποτάμι όλο γεμίζει
Και την πίκρα μου ποτίζει
Εκεί κάτω στο ποτάμι
Ζει μια νύφη ερημική
Που σαν τέλειωσεν ο γάμος
Έφυγε ο γαμπρός το βράδυ
Και δεν ήρθε την αυγή
Έτσι η νύφη στολισμένη
Εκεί κάτω στο ποτάμι
Έγινε κι αυτή κραυγή
Ανάπτυξη/σχεδιασμός ψηφιακού έργου: Μαθητές σχολής πληροφορικής "Αλγόριθμος"(Μεσσήνη 2011)
Στέλιος Αποστολόπουλος/Πηνελόπη Γκιούλου/Δημήτρης Τσοπανάκης/Ματεόυς Μαρκόπουλος/Ηλίας Μιχαλόπουλος/Αλέξανδρος Βεράγκος/Μαρία Πλατάρου/Γιώργος Κουμούτσος/Μαρκόπουλος Δημήτρης. Συντονισμός: Γιάννης Λάσκαρης
